Asad Zaman’ın İZÜ-İSEFAM Semineri Notları

Asad Zaman, bugün dünyada en iyi üniversiteler olarak adlandırılan yerlerde ciddi bir ekonomi eğitimi almış bir isim. Pakistanlı. Uzunca bir süredir de İslam iktisadı alanında çalışmalar yapıyor. Alanda genelde sivri, radikal duruşuyla biliniyor. Biraz bu duruşun arka planını anlamak adına da yararlı olacak şekilde İZÜ-İSEFAM’da 10 Ekim 2024 tarihinde gerçekleştirdiği seminerden notları paylaşıyorum sizlerle.

Zaman’ın sunumunun konusu şuydu: Rebuilding the Social Sciences on Islamic Foundations (Sosyal Bilimleri İslami Temeller Üzerinde Yeniden Yapılandırmak). Zaman’a göre temel çatışma noktası hep bilgiydi, hala da öyledir. Bugün Batılı eğitim -üniversite eğitimi özellikle- Aydınlanma eseridir ve sanki bundan önce bilgi adına hiç bir şey olmamış gibi hareket eder. Dolayısıyla buradan neşet eden bilgi üstün görülmektedir, hem de herkes tarafından. Buna karşı zaman zaman alternatif sesler de çıkmamış değildir, tıpkı Bilginin İslamileştirilmesi akımındaki gibi. Lakin bunlar başarılı olamamıştır.

Continue reading

Modern Öncesi Dönemde Faizsiz Finansman Modelleri Çalıştayı’ndan Notlarım

İstanbul Üniversitesi’nden Prof. Necmettin Kızılkaya ve Dr. Okan Kadir Yılmaz tarafından düzenlenen, İÜ, İKAM ve TKBB’nin ortaklaşa düzenlediği, mekan olarak TKBB’nin ev sahipliğinde 28 Eylül 2024’te gerçekleştirilen Modern Öncesi Dönemde Faizsiz Finansman Modelleri Çalıştayı’nda aldığım notların özet bir halini paylaşmak istiyorum:

Öncelikle şunu belirteyim, verdiğim bir dersten dolayı sabahki oturumlara katılamayıp yalnızca geri kalan dört oturuma katılabildim. Yani aldığım notlar bu dört oturuma aittir.

Hakkında konuşulan uygulamalardan biri, Bey Bil Vefa idi. Farklı isimlerle de anılan bu uygulamanın aslında oldukça eski tarihlere dayandığını öğrenmiş olduk. Hatta Uygur Vesikası’nda[1] dahi geçiyor imiş. Bu uygulama ile ilgili bence en önemli husus, zamanın ulemasının bunu zarurete binaen cevaz sayması. Söz konusu zaruret unsurları ise şunlar imiş: karzın işlevsizliği ve finans ihtiyacı. Bunlar tanıdık geliyor bugün de değil mi? Ama yine de bu uygulamanın meşru sayıldığını göstermiyor bu durum.

Continue reading